Đánh giá ASRock B660M Pro RS – Tiếp nối truyền thống vẻ vang

Nếu là một tín đồ trung thành với các sản phẩm của ASRock, rõ ràng người dùng sẽ không bao giờ quên được các dòng bo mạch chủ Pro và Extreme. Một vài thế hệ bo mạch chủ trước đó, dòng Pro và Extreme được ASRock đánh số thứ tự để phân cấp sản phẩm và tính năng. Tuy nhiên, kể từ thời Haswell trở đi, ASRock đã bỏ số thứ tự mà thay vào đó chỉ sử dụng Pro4 và Extreme4 cho các dòng bo mạch chủ thuộc Pro Series và Extreme Series.

Dòng bo mạch chủ mang thương hiệu Pro và Extreme đã tạo dựng tên tuổi cho ASRock ở phân khúc chủ đạo và tầm trung, đặc điểm của những sản phẩm này là có mức hiệu năng và giá thành bỏ ra rất tốt. Cho đến thời điểm hiện tại, ASRock dù vẫn giữ lại những nét tinh túy cho dòng Pro và Extreme, nhưng đã lược bỏ những thứ không cần thiết và rườm rà, một trong số đó là cách thức đặt tên.

Lần đầu tiên, trên thế hệ bo mạch chủ sử dụng chipset 600 Series, ASRock giới thiệu đến giới mộ điệu công nghệ dòng bo mạch chủ Pro RS. Đây là dòng bo mạch chủ sẽ thay thế cho dòng Pro4 trước đó. Nói thay thế thì chưa hẳn đúng, mà thực tế thì ASRock đổi tên Pro4 thành RS-viết tắt của Race Sport, hãng muốn sản phẩm trông thể thao và cá tính hơn. Và vẫn như tiền nhiệm, ASRock phát hành hai bo mạch chủ mATX và ATX cho dòng Pro RS với sự khác nhau ở một số tính năng và yếu tố hình thức.

So với tiền nhiệm B560(M) Pro4 thì B660(M) Pro RS cũng có sự cải tiến nhất định, cái nhìn thấy đầu tiên là mặt thẩm mỹ với tông màu thay đổi cho cả PCB lẫn cụm Heatsink VRM/PCH. Cái thứ hai là cải tiến về mặt nội lực khi mạch VRM được thiết kế tốt hơn, do đó chạy được với các vi xử lý có TDP cao hơn. Cái thứ 3 đó là trang bị thêm tính năng USB BIOS Flashback, công cụ cứu hộ BIOS dành cho kĩ thuật viên hay người dùng khi BIOS bị lỗi.

Hôm nay, mình sẽ đánh giá về bo mạch chủ B660M Pro RS để thấy rõ được một số thay đổi đáng giá từ dòng bo mạch chủ này của ASRock.

Bên ngoài ASRock B660M Pro RS

Có thể thấy vỏ hộp và tông màu của dòng Pro RS đã được ASRock thiết kế lại với tông đen trắng chủ đạo, nhìn hấp dẫn và cứng cáp hơn. Mặt sau thể hiện các tính năng nổi bật của dòng sản phẩm này.

Là một bo mạch chủ ở phân khúc chủ đạo, nên phụ kiện của sản phẩm cũng rất cơ bản. Bao gồm sách hướng dẫn, đĩa driver, cable SATA và chặn Main.

Bên trong ASRock B660M Pro RS

ASRock thiết kế cho B660M Pro RS theo tiêu chuẩn mATX hiện đại với đường nét sắc sảo và cá tính, cùng với tính thẩm mỹ được nâng cấp hơn so với tiền nhiệm. Hãng đã thay thế toàn bộ tông màu xám bạc ở dòng Pro4 cũ bằng tông đen nhám cho Pro RS, khiến bo mạch chủ trở nên cứng cáp hơn bao giờ hết. Đặc biệt là vẫn ưu ái trang bị các cụm heatsink giải nhiệt cho các thành phần nóng nhất trên bo mạch chủ, bao gồm VRM, PCH và M.2. Trong đó cụm hợp kim nhôm cho VRM được thiết kế với nhiều khía đón gió nhằm làm nhiệm vụ giải nhiệt cho VRM tốt nhất.

Mạch VRM được cải tiến

Bên dưới là ảnh chi tiết mạch VRM của ASRock B660M Pro RS, nhìn qua thấy rõ so với tiền nhiệm B560M Pro4 đã có sự cải tiến rất mạnh mẽ. Đi sâu vào chi tiết phân tích chúng ta có những thứ như sau:

• IC PWM sử dụng Richtek RT3628AE ở chế độ 7+1 phase, điều khiển trực tiếp.
• Mosfet trở kháng thấp cho mỗi phase bao gồm 2 SinoPower SM4508NH (30V, 48A) đóng vai trò High Side và 2 SM4373NA (30V, 78A) đóng vai trò Low Side.
• IC AUX PWM là Anpec APW8828. Bản thân VCCAUX chịu trách nhiệm cấp nguồn/điều khiển cho bộ điều khiển bộ nhớ của CPU và Bộ điều khiển PCIe.
• PCB 4 layer 1oz.

Thiết kế mạch VRM này sẽ giúp cho B660M Pro RS có thể chạy được các vi xử lý như i5 12600K, i7 12700F hoặc các vi xử lý có mức load CPU Package 140W đổ về. Chi tiết hơn thì sẽ nằm ở phần đánh giá hiệu năng bên dưới.

Hỗ trợ SSD Gen 4 tốc độ cao

Bo mạch chủ B660 sử dụng chipset mới nên đồng thời hỗ trợ cho các ổ SSD NVMe M.2 PCIe Gen 4 với hiệu suất và tốc độc cao nhưng có kích thước lớn hơn, bao gồm định dạng 2230/2242/2260/2280 phổ biến. ASRock cung cấp 1 cổng Hyper M.2 có thể cắm các SSD mới nhất theo chuẩn PCIe 4.0 cho tốc độ truyền dữ liệu lên đến 64Gb/, đồng thời trang bị heatsink giải nhiệt cho cổng này. Cổng còn lại Ultra M.2 hỗ trợ loại 2280 chế độ SATA3 6.0 Gb / s & PCIe Gen3x4 (32 Gb / s).

Ngoài ra, ASRock cũng trang bị thêm một khe M.2 Wifi ở phía dưới cạnh slot PCIe giúp người dùng có thể cắm các module Wi-Fi chuẩn M.2 2230.

Hỗ trợ bộ nhớ DDR4 với xung nhịp cao

Mặc dù là dòng bo mạch chủ ở phân khúc chủ đạo, nhưng ASRock vẫn ưu ái cho B660M Pro RS khả năng hỗ trợ hỗ trợ DDR4 dual channel với dung lượng tối đa 128GB, xung nhịp cũng hỗ trợ rất cao lên tới DDR4 4800+(OC). Để giúp quá trình ép xung hay kiểm nghiệm phần cứng được thuận lợi hơn cho các tay chơi, cũng như giúp cho quá trình phục hồi BIOS được nhanh chóng và dễ dàng khi xảy ra lỗi, ASRock trang bị thêm Jumper Clear CMOS nằm ở góc trái bo mạch và nút BIOS FlashBack trên I/O Panel (chỉ áp dụng đối với dòng B660 Pro RS).

ASRock trang bị phía sau phía dưới bên phải của PCB cụm LED nhỏ, khi hoạt động thì cụm LED RGB sẽ sáng lên. Cụm âm thanh sử dụng Realtek ALC897 vốn được sử dụng nhiều ở các bo mạch chủ dòng Z vài năm trước. Tuy nhiên, ASRock cũng cung cấp phần mềm Nahimic Audio để người dùng có thể trải nghiệm được âm thanh sống động và trực quan một cách tốt nhất trong phân khúc.

BIOS trực quan

BIOS của B660M Pro RS nói riêng và của các sản phẩm ASRock nói chung, ở màn hình truy cập lần đầu sẽ hiển thị một màn hình đồ họa được gọi là Easy Mode, trông rất giản dị và nhẹ nhàng, cung cấp một số thông tin cơ bản và trực quan cho người dùng. Nếu muốn tìm hiểu sâu hơn, lúc này cần bấm phím “F6” để chuyển nhanh sang chế độ Advanced Mode với nhiều lựa chọn cài đặt và tinh chỉnh. Nếu muốn hiển thị chế độ Advanced Mode từ đầu sau lần khởi động tiếp theo, người dùng thể chỉ định chế độ khởi động trong mục “Settings –UEFI Advanced”. 

Trong thực tế hoạt động thì bo mạch chủ ASRock B660M Pro RS được ASRock viết BIOS giới hạn giá trị PL mặc định từ Intel tùy theo vi xử lý được sử dụng, ví dụ với Core i7 12700 trong bài viết ngày hôm nay sẽ áp giá trị PL1 = 65W, PL2 = 180W. Tuy nhiên, người dùng có thể tùy chỉnh giá trị này thông qua tính năng Base Frequency Boost lên tới 140W hoặc tới vô hạn tức 4096W thông qua điều chỉnh Manual. Tuy nhiên, với phiên bản BIOS mới nhất, ASRock đã giới hạn giá trị PL1 ở 125W và PL2 241W. Mục đích của ASRock thực ra là dễ dàng nhìn thấy, vì thiết kế mạch VRM tối ưu nhất cho việc chạy các vi xử lý ở giá trị kể trên tốt nhất.

Thermal Velocity Boost là một tính năng rất hấp dẫn trên CPU Intel thế hệ thứ 11, được Intel mô tả rằng “chức năng để tăng xung nhịp ở ngưỡng nhiệt độ 70 độ hoặc thấp hơn” đã bị vô hiệu hóa trên CPU Intel thế hệ thứ 12. Tuy nhiên, bản thân chức năng này vẫn nằm trong cài đặt BIOS của bo mạch chủ. Ngoài ra, chúng ta sẽ không thấy mục cho phép tắt bật AVX-512 vì Intel Gen 12 không hỗ trợ.

Load Line Calibration là tính năng tự động ổn định điện áp, giảm thiểu Vdroop cho CPU – hiểu nôm na là sẽ giúp giảm sự chênh lệch điện thế tiêu thụ bất ngờ khi thay đổi chế độ của CPU ở idle và full load. Đây là tính năng được trang bị trên các Mainboard từ rất lâu, và trên B660M Pro RS thì ASRock có sẵn 5 mức (Level) tùy chọn LLC để ổn định điện áp, mức 1 là mức ổn định cao nhất và mức 5 là mức thấp nhất.

Một số anh em sẽ thắc mắc, B660M Pro RS và B660 Pro RS khác nhau điểm gì? Về cơ bản giữa hai bo mạch chủ này có nhiều điểm tương đồng, nhưng có sự khác biệt về một số đặc điểm sau mà mình sẽ chỉ rõ ra bên dưới:

1. Bản ATX trong BIOS cho phép tinh chỉnh trị số Base Frequency Boost là 150W, trong khi đó bản mATX chỉ là 140W. Với phiên bản mATX như trên mình đã nhắc, giá trị Power Limit đã bị lock ở PL1 = 125W đối với phiên bản BIOS mới nhất, tuy nhiên team ASRock Việt Nam đã feedback với team R&D của hãng để yêu cầu mở rộng cao hơn.
2. Bản ATX có tính năng USB BIOS Flashback, đây là tính năng rất cần thiết và hữu ích cho người dùng khi phiên bản BIOS bị lỗi hoặc do quá trình Update bị mất điện…
3. Bản ATX hỗ trợ thêm khe PCIe x1, cổng USB Header 3.0, hỗ trợ 1x M.2/​M-Key (PCIe 4.0 x4, 22110/​2280/​2260).

Do đó, chênh nhau khoảng 200K giá bán lẻ cho các tính năng kể trên và form to hơn lắp case cũng đẹp hơn, thì mình nghĩ B660 Pro RS cũng là một lựa chọn “hời” với nhiều anh em khi bản B660M Pro RS hết hàng.

Hệ thống thử nghiệm

• Vi xử lý Intel Core i7 12700
• Bo mạch chủ B660M Pro RS
• Bộ nhớ Kingston Renegade 4600MHz 2x8GB
• SSD ADATA SX6000NP 256GB
• Tản nhiệt SSCT AIO 360 + kem tản nhiệt Cooler Master Geil Pro
• PSU 650W Platinum
• Window 10 Pro 21H1 cùng một số phần mềm như CPU-Z, Cinbench R23, HWMonitor…
• Nhiệt độ phòng 26 độ C, hệ thống được đặt trên Benchtable.

Kết quả thử nghiệm

Điểm khác biệt của Intel Gen 12 so với Gen 11 và thế hệ trước nữa đó là khái niệm TDP được hãng rời bỏ mà sẽ gán trực tiếp giá trị PL1 (TDP hay Base Power) và PL2 (Max Turbo Power) và gọi nó là MTP-Maximum Turbo Power (Công suất turbo tối đa của CPU). Như đã nói ở trên, Gen 12 Intel gán cho rất nhiều vi xử lý, bao gồm các vi xử lý dòng K/F ở hiện tại là giá trị PL1 = PL2 theo mặc định. Tức là khác so với Z590, Z490… khi ở những dòng này PL1 = TDP công bố và PL2 áp dụng theo công thức PL2 = PL1*1,25 hoặc nằm trong khoảng ngưỡng từ 200-250W. Tức là Intel đã bật mức Turbo gần như chạm tới ngưỡng tối đa theo mặc định, mức mà hiệu năng hoàn toàn tốt nhất. Đối với 12900K, PL1 = PL2 = 241W. Đối với 12700K, con số tương tự với các giá trị trên là 190W. Nếu giới hạn công suất PL/PL2 bị vô hiệu hóa trong BIOS của bo mạch chủ, CPU Pakage khi load nặng có thể cao hơn mức PL mặc định tùy thuộc vào mức độ AVX2 được sử dụng, chẳng hạn 12900K có thể load từ 220 đến 300W.

Theo mặc định, giá trị PL được ASRock áp dụng trong BIOS khi sử dụng với Intel Core i7 12700 là PL1 = 65W và PL2 = 180W. Tuy nhiên, mình đã điều chỉnh lại giá trị PL bằng cách áp dụng tính năng Base Frequency Boost với mức cao nhất là 140W. Ở mức này B660M Pro RS hoàn thành tốt bài thử nghiệm khi benchmark bằng Cinebench R23 với điểm số tốt.

Bo mạch chủ cũng dễ dàng chạy tốt kit RAM Renegade 4600MHz 2x8GB khi bật XMP Profile. Kết quả khiển SSD cũng khá tốt khi cho tiến hành benchmark với SSD SSCT NVMe.

Tiến hành Stress bằng Cinebench R23 trong 10p để đo nhiệt VRM của sản phẩm, kết quả cuối cùng ở mức load 140W thì nhiệt độ khu vực nóng nhất trên VRM là ~ 92 độ. Do hệ thống test được đặt trên benchtable, mọi thứ để Auto chưa tinh chỉnh voltage/LLC, tản nhiệt AIO. Vì vậy, mức nhiệt độ thực tế khi lắp đặt vào case có thể khác nhau phụ thuộc vào việc đối lưu khí, tản nhiệt được sử dụng và cách thức tinh chỉnh.

Khuyến nghị nếu làm việc lâu, nên giới hạn mức PL của vi xử lý ở 125W để đạt được độ ổn định và hiệu năng tốt nhất cho ASRock B660M Pro RS. Tất nhiên, nếu tản nhiệt tốt với khả năng đối lưu không khí ở mức cao, nhiệt môi trường phù hợp thì việc chạy ở mức 140W này là khả dĩ, nhưng không khuyến khích cho việc chạy 24/7.

Kết luận

Nhìn chung, B660M Pro RS của ASRock mang tới cho người dùng ở phân khúc chủ đạo một sự lựa chọn hấp dẫn với mức giá phù hợp. Với một số chức năng độc đáo như trang bị Lan Intel giúp việc trải nghiệm game online hay dữ liệu mạng mượt mà hơn. Công nghệ Lan của Intel được đánh giá khá cao khi giảm thiểu lãng phí tài nguyên CPU và cho lưu lượng đầu ra TCP, UDP cao. Cùng với khả năng chạy tốt các bộ nhớ RAM ở mức xung nhịp cao sẽ giúp người dùng tận dụng được hiệu năng tốt nhất.

Ưu điểm:

• Chạy tốt các vi xử lý có TDP 140W đổ về
• Trang bị LAN Intel I219V
• Hỗ trợ chạy RAM bus cao ổn định
• Giá tốt trong phân khúc

Nhược điểm:

• Cụm âm thanh sử dụng chỉ có 3 jack
• Không có USB Type C trên I/O