Đánh giá Z690 Steel Legend Wifi 6E – Thép đã tôi thế đấy

Giới thiệu

ASRock Steel Legend là một dòng bo mạch chủ nổi tiếng ở phân khúc tầm trung từ ASRock. Sản phẩm nổi bật với triết lý hiệu năng trên giá thành, hội tụ đầy đủ các yếu tố cấu thành nên một bo mạch chủ chất lượng mà chi phí bỏ ra ở mức hợp lý. Kể từ khi được giới thiệu chính thức vào ngày 25/1/2019, dòng bo mạch chủ Steel Legend đã tạo nên tiếng vang trên toàn cầu, đặc biệt là ở các thị trường như Nhật Bản, Hàn Quốc và cả Việt Nam bởi tính ổn định và sự hợp lý ở mức giá của nó.

Z690 Steel Legend Wifi 6E là một sản phẩm nổi bật cho triết lý thiết kế như trên. Trong bài viết ngày hôm nay chúng ta sẽ đi sâu phân tích và đánh giá bo mạch chủ này.

Thiết kế bên ngoài

Thiết kế và tính thẩm mỹ Z690 Steel Legend Wifi 6E vẫn theo đúng phong cách mà ASRock áp dụng cho dòng Steel Legend của hãng. Tuy nhiên, tông màu tổng thể của sản phẩm có phần sáng nước hơn một chút so với các sản phẩm tiền nhiệm, mặt trước khá đơn giản với dòng chữ Z690 Steel Legend Wifi 6E nổi bật, còn mặt sau in đầy đủ các tính năng của sản phẩm cũng như thể hiện hình ảnh đặc trưng của bo mạch chủ.

Cụm mạch VRM được cải tiến khi chúng ta thấy các miếng heatsink hợp kim nhôm lớn cho VRM / PCH / M.2, trong đó heatsink VRM được thiết kế với nhiều khía đón gió để giải nhiệt tốt hơn. Phụ kiện đi kèm cũng khá phong phú bao gồm cable SATA, ốc M2, ốc bắt M.2, đĩa CD cài driver, giá đỡ VGA, móc khóa trang trí…

Mạch VRM mạnh mẽ

Intel Gen 12 là những bộ vi xử lý đầu tiên tích hợp kiến ​​trúc lai. Là sự  kết hợp hai loại nhân khác nhau trên cùng một con chip. Nhân đầu tiên, được gọi là Performance-Cores (Hiệu suất), dành riêng cho hiệu suất trong các tựa game và ứng dụng đơn luồng sử dụng nhiều tài nguyên. Nhân thứ hai, được gọi là Efficient-Cores (Hiệu quả năng lượng), đặc biệt hiệu quả cho đa nhiệm và xử lý các tác vụ phụ trợ. Cả hai kết hợp sẽ mang lại hiệu suất ngoạn mục và khả năng đáp ứng đáng kinh ngạc cho hệ thống trong nhiều ứng dụng. Cùng với và cơ chế kiểm soát năng lượng được cải tiến mà Intel gọi tên là”Maximum Turbo Power” cho phép tăng cường hiệu năng một cách mạnh mẽ.

Việc cải tiến VRM và layer PCB của dòng bo mạch chủ Z690 là điều bắt buộc phải làm, không chỉ riêng ASRock mà tất cả các hãng đều phải cải tiến. Thứ nhất là tuân thủ theo tiêu chuẩn ATX mới từ Intel trong đó việc thay đổi các đặc tả kĩ thuật về giá trị PL của các vi xử lý Intel Gen 12 đã tăng lên đáng kể. Điều thứ hai đó là các vi xử lý Intel Gen 12 khi hoạt động thực tế trong các ứng dụng load AVX sẽ khiến cho CPU Package hay giá trị PL rất lớn, có thể lên tới trên 300W (đối với Intel Core i9 12900K). Do đó, các bo mạch chủ cần phải tăng cường khả năng thiết kế của mạch VRM nhằm đáp ứng cũng như chạy ổn định các vi xử lý Intel Gen 12.

Đi sâu vào chi tiết mạch VRM của Z690 Steel Legend Wifi 6E, bo mạch chủ được thiết kế các thành phần theo cấu hình 12 + 1 + 2 phase, bao gồm 12 phase cho CPU VCORE, 1 phase cho VCCGT và 2 phase cho VCCAUX. VCCAUX là thành phần có chức năng tương tự như VCCIO/VCCSA mà Intel gán cho các vi xử lý thế hệ trước, nhưng ở Z690 hãng thay tên đổi họ. Bản thân VCCAUX chịu trách nhiệm cấp nguồn/điều khiển cho bộ điều khiển bộ nhớ của CPU và Bộ điều khiển PCIe.

Bộ điều khiển PWM được sử dụng để điều khiển các thành phần trong mạch VRM là của Richtek RT3628AE (cấu hình 6+1), áp dụng tầng công suất song song, do đó tổng thể bo mạch chủ Z690 Steel Legend Wifi 6E có thiết kế phase 12+1 phase. Với thành phần phase cho CPU VCORE và VCCGT, ASRock sử dụng Power Stages Vishay SiC654(50A) cho mỗi phase. Nâng tổng số công suất cấp nguồn cho mạch VRM cho các thành phần CPU VCORE/VCCGT/ theo lý thuyết lần lượt là 600A/50A/. Kết hợp với đầu cấp nguồn 8+8 pin cùng với PCB 6 layer, Choke Premium 60A và tụ Nichicon 12K giúp cho việc tăng cường và cải thiện được điện áp của bo mạch chủ lên CPU một cách rất hiệu quả, tăng khả năng chạy fulload các vi xử lý TDP cao ngay cả khi ép xung.

Hỗ trợ bộ nhớ dung lượng lớn và xung nhịp cao

Z690 Steel Legend Wifi 6E vẫn là một dòng bo mạch chủ được ASRock định vị ở phân khúc tầm trung, cho nên sản phẩm chỉ hỗ trợ dòng bộ nhớ DDR4 ở chế độ dual channel với dung lượng tối đa 128GB, xung nhịp cũng hỗ trợ rất cao lên tới DDR4 5000+(OC). Các khe này được ASRock mạ vàng 15μ chống nhiễu và oxy hóa. Để ggiúp cho quá trình phục hồi BIOS được nhanh chóng và dễ dàng khi xảy ra lỗi, cũng như giúp tìm ra nguyên nhân gây lỗi bo mạch chủ, ASRock trang bị sẵn nút nút BIOS FlashBack trên I/O Panel và cụm đèn Debug giúp báo lỗi Mainboard khi có sự cố.

Thiết bị lưu trữ đa dạng

Hỗ trợ cho thiết bị lưu trữ, ASRock trang bị 3 khe M.2 tốc độ cao. Băng thông kết nối ở các khe này như sau:

– 1 x Hyper M.2 Socket (M2_1, Key M), hỗ trợ loại  2260/2280 PCIe Gen4x4 (64 Gb/s)

– 1 x Ultra M.2 Socket (M2_2, Key M), hỗ trợ loại 2230/2242/2260/2280 SATA3 6.0 Gb/s & PCIe Gen3x4 (32 Gb/s)

– 1 x Hyper M.2 Socket (M2_3, Key M), hỗ trợ loại  2242/2260/2280/22110 PCIe Gen4x4 (64 Gb/s)

Trong đó khe M.2 vị trí 1 và 3 được trang bị Heatsink giải nhiệt cho các SSD M.2 khi hoạt động.

Khe cắm PCIe được trang bị công nghệ SMT

Có tổng cộng 5 khe cắm PCIe, trong đó khe cắm đầu tiên được trang bị tính năng PCIe Steel Slot là Gen5 x16 kết nối với CPU, các khe còn lại kết nối với chipset. Với khe cắm PCIe Gen 5 được ASRock thiết kế theo công nghệ SMT (công nghệ gắn kết bề mặt). So với khe cắm PCIe kiểu DIP thông thường thì khe cắm PCIe SMT cải thiện luồng tín hiệu và tối đa hóa độ ổn định ở tốc độ cao, một bước đột phá quan trọng để hỗ trợ đầy đủ tốc độ 128GBps của tiêu chuẩn PCIe 5.0 mới nhất.

Mạng LAN và Wifi thời thượng

Z690 Steel Legend Wifi 6E tuân theo spec hỗ trợ của Intel cho nên thay vì sử dụng Lan 1Gb/s thì hãng đã trang bị cổng LAN dùng Dragon RTL8125BG với băng thông 2.5Gb/s, điều này giúp tăng băng thông truyền tải, giúp việc trải nghiệm game online hay dữ liệu mạng mượt mà hơn. Ngoài ra ASRock còn trang bị sẵn card Wi-Fi 6E Intel AX210 mới nhất, cáp ăng ten được kết nối với đầu cuối ăng ten từ mặt sau của của I/O Panel.

Âm thanh sống động với Nahimic Audio

Chip điều khiển âm thanh chỉ sử dụng loại Realtek ALC897 vốn được trang bị ở những dòng bo mạch chủ cơ bản. Tụ âm thanh là của Nichicon và các chân mạ vàng chống ăn mòn oxy hóa và nhiễu được sử dụng cho Header cắm trên PCB. Đồng thời, ASRock cũng trang bị phần mềm Nahimic Audio, giúp người dùng dù đang sử dụng tai nghe, loa ngoài hay loa trong, qua USB, Wi-Fi, đầu ra analog hoặc thậm chí HDMI, Nahimic Audio mang đến cho họ trải nghiệm nghe hấp dẫn nhất, sống động và phong phú với nhiều chi tiết.

LED RGB đầy màu sắc

Điểm thay đổi của Z690 Steel Legend Wifi 6E so với tiền nhiệm là ASRock đã trang bị LED RGB cho cụm heatsink I/O, khu vực PCH và dọc theo phía tay phải bo mạch chủ với dòng chữ Steel Legend nổi bật khi hoạt động. Ngoài ra, ASRock còn trang bị một đầu cắm RGB thông thường và ba đầu cắm RGB có thể định địa chỉ cho phép kết nối bo mạch chủ với các thiết bị LED tương thích như dải LED, quạt CPU, tản nhiệt… Người dùng cũng có thể đồng bộ hóa các thiết bị LED RGB trên các phụ kiện được chứng nhận Polychrome RGB Sync để tạo hiệu ứng ánh sáng độc đáo của riêng họ.

Z690 Steel Legend WiFi 6E sử dụng chipset Z690, cho đến thời điểm hiện tại khi mà Intel chưa công bố chính thức các dòng chipset thấp hơn thì chỉ duy nhất Z690 tương thích với các vi xử lý Intel Gen 12. Ưu điểm của chipset Z690 so với các chipset tiền nhiệm đó là hỗ trợ bộ nhớ DDR5, cung cấp lane PCI-Express 5.0 mới nhất , áp dụng DMI 4.0×8. Đây cũng là chipset Intel đầu tiên hỗ trợ lane PCI-Express 4.0.  Điều này có nghĩa là gì? Là một bo mạch chủ sử dụng chipset Intel H610 lúc này cũng có thể ngang ngửa bo mạch chủ cao cấp X570 từ AMD, chẳng hạn như việc sử dụng nhiều SSD PCIe 4.0 x4 gắn vào có thể chạy được ở tốc độ tối đa có thể đạt được. Đáng tiếc là Intel lại không hỗ trợ PCIe 4.0 cho dòng chipset H610.

Phần I/O Panel bao gồm: nút BIOS FlashBack, PS / 2 combo, USB 3.2 Gen1 2x Type-A, HDMI, DisplayPort, USB 3.2 Gen2 2x (1 Type-A, 1x Type-C), LAN 2,5Gbps hai USB 3.2 Gen1 và 5 jack cắm âm thanh được mạ vàng chống nhiễu, cổng SPDIF Out. Cùng với một lỗ được khoan sẵn cho đầu nối ăng-ten Wi-Fi.

Tổng cộng có 7 quạt có thể được tùy chỉnh chi tiết với chức năng điều khiển quạt “FAN-Tastic Tuning” trong BIOS.

Công nghệ Base Frequency Boost

Nổi bật nhất là công nghệ Base Frequency Boost (BFB) tăng xung nhịp cơ bản của CPU không phải dòng K. Cách thức hoạt động của công nghệ Base Frequency Boost (BFB) từ ASRock đó chính là tăng TDP của các bộ xử lý non K lên tối đa giá trị PL1 của chúng, giúp tăng xung nhịp và từ đó hiệu năng được gia tăng tốt hơn.

Giá trị của BFB được Set thực tế trên bo mạch chủ Z690 Steel Legend Wifi 6E là 265W. Đồng thời ASRock cũng cho phép người dùng có thể mở giới hạn giá trị BFB theo PL1/PL2 và Tau để người dùng gia tăng sức mạnh tính toán bằng cách điều chỉnh thủ công.

Hệ thống PC thử nghiệm

• Intel Core i9 12900K
• Bo mạch chủ Z690 Steel Legend Wifi 6E
• Bộ nhớ RAM Kingston Fury Renegade 2x8GB bus 4600MHz
• SSD Western Digital 750 500GB
• SSD Kingston SKC3000 1TB
• PSU Cooler Master MWE 750W Bronze
• Tản nhiệt EK 360 Basic
• Win 10 21H1 và các phần mềm như Cinebench R23, Crytal Disk Mark, CPU-Z…

Kết quả thử nghiệm

Z690 Steel Legend Wifi 6E hoàn thành xuất sắc các thử nghiệm khi cho ra kết quả tốt, tương đồng với các bo mạch chủ cao cấp. Với phần mềm CPU-Z và sử dụng tính năng Benchmark sẵn có, điểm số của vi xử lý Intel Core i9 12900K đạt được trên bo mạch chủ này với Single Thread và Multi Thread (cài đặt 1 Thread) lần lượt là 856,2 và 851,1.

Trong khi đó, trên phần mềm Cinebench R23, điểm số đạt được cũng rất khả quan ở mức xung nhịp của vi xử lý phần P Core được ép xung lên 5GHz và 5,1GHz. Bo mạch chủ “nhẹ nhàng” vượt qua bài kiểm tra khắt khe này.

Z690 Steel Legend WiFi 6E được trang bị các khe cắm M.2 PCI-Express4.0 (x4) tốc độ cao. Do đó việc benchmark tốc độ của SSD cũng cho thấy khả năng hoạt động hiệu quả của bo mạch chủ. Kết quả là sản phẩm mang lại hiệu năng tốt nhất cho SSD Kingston KSC 3000 1TB với tốc độ rất cao.

Phần Test nhiệt độ VRM, khả năng ép xung RAM, khả năng giải nhiệt của M.2 sẽ được cập nhập sớm nhất!

Kết luận về sản phẩm

So với tiền nhiệm, Z690 Steel Legend WiFi 6E không có cải tiến nhiều về mặt nội lực (mạch VRM và layer PCB tương đồng), nhưng lại bổ sung thêm nhiều tính năng đáng giá và một thiết kế hiện đại lẫn cứng cáp hơn và tin cậy hơn. Với mạch VRM 12 phase 600A, Z690 Steel Legend WiFi 6E hoàn toàn cân kèo được vi xử lý Intel Core i9 12900K ở giá trị PL1=PL2=241W trong thời gian dài. Cùng với các tính năng thời thượng như LAN 2,5Gbps, Wifi 6E Intel AX210 sẽ biến Z690 Steel Legend WiFi 6E trở thành một sản phẩm phù hợp với đại đa số người dùng yêu thích công nghệ.

Ưu điểm:

• Thiết kế thẩm mỹ, cứng cáp, đậm chất thép
• LAN 2,5Gbps
• Wifi Intel AX210
• USB FlashBack
• 8 cổng SATA
• Giá đỡ VGA đi kèm

Nhược điểm:

• Không có nút Clear CMOS
• Chỉ hỗ trợ khả năng ép xung Intel 12900K ở mức nhẹ